In ons werk maken we veel gebruik van de principes van ‘healing environment’. Maar wat betekent dit eigenlijk? Er is een verschil tussen ‘healthy’en ‘healing’. De eerste houdt zich bezig met de fysieke gezondheid, de tweede met de mentale gezondheid van mensen. In veel zorginstellingen wordt hier vandaag de dag rekening mee gehouden. Er zijn een aantal aandachtspunten die bewezen werken. Een goede gedempte akoestiek zorgt voor minder stress. Uitzicht op natuur geeft rust. Daarnaast zijn lage kleurcontrasten, natuurlijke materialen en veel licht helpend bij het mentale welzijn van patiënten. Maar eigenlijk gaat het veel verder. Een praktijkvoorbeeld over de ‘psychologie van ruimten’.

De ‘psychologie van ruimten’ leggen we uit aan de hand van twee foto’s. Het betreft hier twee gangen in hetzelfde gebouw. Links voor de verbouwing, rechts erna. Het is goed te bedenken dat in beide gangen mensen komen die angststoornissen hebben en daarvoor behandeld worden.

Bij de eerste foto vallen verschillende dingen op. De wanden zijn dicht. Er is geen zicht op de buitenwereld. De gang lijkt oneindig lang. Zitjes lijken willekeurig neergezet en bieden geen privacy voor de cliënt. Kolommen staan hinderlijk in de weg en geen geen overzicht. En dan die afvalbak. De kleur zwart van de deurkozijnen geeft een hard contrast. Het interieur komt uit een andere tijd met andere inzichten en budgetten. Wellicht was deze afdeling in den beginne nooit bedoeld voor cliënten met angststoornissen. Reden om alles opnieuw te bekijken.

Bij de tweede foto, dezelfde gang maar dan na de verbouwing, zie je een ander beeld. Overal komt natuurlijk licht binnen door translucente wanden die tevens de privacy van de behandelkamers waarborgt. Alle toegepaste kleuren zijn contrastarm en veelal met een natuurlijke uitstraling. De zitjes bieden bescherming en privacy aan de wachtende cliënten. De moswanden zorgen voor een extra geluidsdemping. De gang meandert, wordt soms breder, en bij de knik is uitzicht op de buitenwereld met veel groen. Het is de ‘huiskamer’, de ontmoetingsplek van de afdeling. Bijna alle kolommen zijn weggewerkt in wanden, zodat de ruimtelijke beleving overzichtelijk blijft.

Naar onze overtuiging is de wereld van een goede ‘healing environment’ dus veel breder. Je zal als architect naast de hoofdprincipes hierboven genoemd, je moeten verdiepen in de belevingswereld van de cliënten. Ruimtebeleving (hoe voelt de ruimte), daglicht en oriëntatie, zowel binnen als buiten de afdeling, horen bij het ontwerp om te komen tot een integrale ‘healing environment’.

.